Letterlijke tekst persmoment informateur Hamer op 18 juni 2021 over het verloop van de kabinetsformatie
Letterlijke tekst van het persmoment van informateur Hamer.
HAMER
Goedemiddag, nou u heeft volgens mij allemaal begrepen, anders was u hier vast niet in zulke groten getale, dat we vanmiddag een intensief gesprek hebben gehad over de formatie. Ik denk dat ik kan melden dat de formatie eigenlijk, wat betreft de inhoudelijke opdracht die er lag, echt zo goed als af is maar dat je wel zou kunnen spreken van een impasse als het gaat om het politieke deel. En dat zit niet zozeer op de inhoud als wel: ja, welke partij willen nu uiteindelijk met elkaar verder gaan verkennen? En daar is nog steeds geen overeenkomst over. Dus ik heb de partijen gevraagd om dit weekend eigenlijk tot een doorbraak daarop te komen, dat zullen ze echt samen met elkaar moeten doen uiteraard. Ik heb wat suggesties gedaan, maar het is uiteindelijk aan de partijen om daar nu met elkaar een oplossing voor te vinden. En het is wel tijd dat dat nu gaat gebeuren.
VRAAG
(onverstaanbaar, red.)
HAMER
Nou dat laat ik liever bij de partijen. Wat ik in ieder geval het liefste zou hebben, is dat er eigenlijk gewoon een normale doorbraak komt dan dat je met, zoals we dat gewend zijn, na deze fase van een eerste verkenning die deze keer langs inhoudelijke weg is gegaan, ga je met een aantal partijen verder verkennen. En dat zou natuurlijk het mooiste zijn, want dan proef je echt waar de verschillen zitten en of je met elkaar een kabinet kunt gaan vormen. En je ziet eigenlijk, dat zag je al voordat ik begon en ik had gehoopt dat zeg maar al die inhoudelijke gesprekken hadden opgeleverd dat je nu een stap verder zou kunnen, maar het blijft toch steken over: wel in die combinatie, niet in die combinatie. En dat telt niet op tot een meerderheid. En daar zijn we aan toe.
VRAAG
Wat is dan plan B? Dus het liefste wil u dat ze gaan praten...
HAMER
Ja plan B is... Natuurlijk is er altijd een plan B en een plan C, maar ik heb ook geleerd dat als je wil dat het op een plan A uitkomt, dat je niet breeduit nu plan B of plan C moet gaan formuleren.
VRAAG
Maar u zegt ‘we zitten in een impasse’, betekent dat ook dat de formatie eigenlijk bijna mislukt is, deze fase?
HAMER
Nou dat vind ik een heel groot woord. Deze fase ging over een inhoudelijke verkenning, ging om een herstel- en transitiebeleid. Dat ligt er eigenlijk allemaal. Alleen ja, dat zijn natuurlijk ongelofelijk veel urgente kwesties die erom vragen dat er partijen nu doorgaan en met elkaar gaan praten. Natuurlijk zijn er altijd opties hoe je tot een kabinet komt, maar het mooiste zou toch gewoon zijn – ik geloof dat we zelfs een waarschuwing van boven krijgen – het mooiste zou gewoon zijn als er natuurlijk toch gewoon een coalitie uitkomt.
VRAAG
Mevrouw Hamer, wie moet er wat u betreft daarin het voortouw nemen?
HAMER
Nou volgens hoef ik nu echt niet te gaan vragen...
VRAAG
(onverstaanbaar, red.)
HAMER
Ja, maar volgens mij... U schrijft dat elke dag op, dus...
VRAAG
CDA-leider Hoekstra wil niet met de linkse partijen?
HAMER
Dat kunt u... U vraagt dat steeds aan hen, dat hoef ik u niet te vertellen.
VRAAG
Wie vindt u dat in dit proces dit weekend dan het voortouw moet nemen? Is dat de winnaar van de verkiezingen?
HAMER
Nou ik zou zeggen met elkaar.
VRAAG
Is dat Mark Rutte?
HAMER
Ik zou zeggen met elkaar.
VRAAG
Welke opties liggen er op tafel? Klopt het dat u gevraagd heeft dat er een conceptregeerakkoord, dat dat ook een van de opties is?
HAMER
Ik heb net gezegd dat ik graag wil dat er een doorbraak komt, gewoon op een normale verkenning zoals we dat kennen in Nederland. En dat ligt nu echt bij de partijen. Ik heb de partijen gevraagd over hun schaduw heen te springen. Iedereen kan z’n plan A hebben, maar er zijn ook plannen B bij die partijen, laat ze daar goed met elkaar naar kijken.
VRAAG
Werpen al die partijen een blokkade op of...
HAMER
De combinatie van alles wat die partijen willen, maakt dat er niet een meerderheidskabinet nu op dit moment te vinden is.
VRAAG
Maar u doet dus een stapje terug, u zegt ‘je moet met mekaar...’
HAMER
Nee, nee, nee niks een stapje terug. Ik laat ze maandag weer komen. Ik vind alleen dat ze het weekend echt hun knopen moeten tellen.
VRAAG
Maar waar moeten ze dat gaan doen? Gaan ze dit dan bij iemand thuis doen of op een terras of in een achterkamertje?
HAMER
Nee, nou je kan... Volgens mij hebben we een telefoon in Nederland en allerlei manieren waarop je mekaar kunt vinden.
VRAAG
Vindt u dat Rutte nu gewoon de leiding moet nemen?
HAMER
Nee, dat heb ik net gezegd. Ik vind dat de partijen met elkaar tot een oplossing moeten komen.
VRAAG
Mevrouw Hamer, u bent al klaar eigenlijk met het inhoudelijke deel van uw opdracht. Wat dat betreft kunt u uw eindverslag op dat gebied al aanbieden aan de Kamer, gaat u dat volgende week ook sowieso doen?
HAMER
Nou daar ga ik ook nog geen uitspraak over doen. Maandag komen de partijen terug, ze kunnen het weekend met elkaar aan de slag en ik hoop dat ze dat doen en dan gaan we maandag verder kijken hoe het verdergaat.
VRAAG
Wanneer is voor u de maat vol?
HAMER
Nou ik heb al eerder gezegd: als het afhangt van mijn geduld, dan gaat het heel lang duren. Maar dan moet u niet van uitgaan, het gaat niet om mijn geduld, het gaat om het geduld van de Nederlandse burgers die gewoon recht hebben op een goed kabinet.
VRAAG
Mevrouw Hamer, het is toch een beetje ingewikkeld ook als wij vragen naar de alternatieven he, plan B en plan C, dat u zegt ‘dat is aan de partijen’. Maar de partijen wijzen weer naar u. Ondertussen lekt er in de media van alles uit he, wat het plan B is, dat Rutte in z’n eentje een regeerakkoord zou schrijven of Rutte en Kaag. Kunt u dat op z’n minst bevestigen, zeggen of dat klopt?
HAMER
Nee, ik ga niks bevestigen, want ik zeg: ik wil graag dat er een plan A komt. En je gaat pas naar plan B als plan A definitief niet gelukt is.
VRAAG
Maar u heeft plan B en C al wel aan ze voorgelegd?
HAMER
Ik heb suggesties gedaan hoe we hieruit zouden komen, maar ook daar moeten de partijen over nadenken. En ik wil ze de rust, dit weekend geven om daarover na te denken.
VRAAG
En u heeft die twee suggesties gedaan?
HAMER
Ja dat vraagt u mij nu steeds, maar ik ga u steeds ook hetzelfde antwoord geven: daar ga ik nu niet op speculeren, omdat ik graag wil dat er een normale doorbraak komt.
VRAAG
Bent u teleurgesteld dat het zo lang duurt?
HAMER
Ik had gehoopt dat het sneller ging.
VRAAG
U komt dan maandag terug, volgende week?
HAMER
Ja, volgende week verder, ja.
(Letterlijke tekst, ongecorrigeerd JG)